Institute of Hydrometeorology

პროექტის ხელმძღვანელი გიორგი კორძახია, ფიზიკა-მათემატიკის დოქტორი, არის საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ჰიდრომეტეოროლოგიის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი და ამავე დროს საქართველოს გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს გარემოს ეროვნული სააგენტოს ჰიდრომეტეოროლოგიის დეპარტამენტის უფროსის მრჩეველი. დოქტორი კორძახია არის 150-ზე მეტი სამეცნიერო სტატიის ავტორი და ექვსი მონოგრაფიის თანაავტორი. მას გააჩნია ფართო გამოცდილება, როგორც ეროვნული, ასევე საერთაშორისო პროექტების ხელმძღვანელობის ან წევრობის. მას მიღებული აქვს მონაწილეობა საერთაშორისო სიმპოზიუმებში, სემინარებში. იგი არის სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციის სამუშაო ჯგუფის წევრი. ამავდროულად იგი არის საქართველოს ეკოლოგიური აკადემიის ვიცე პრეზიდენტი. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მან საქართველოს მყინვარებზე მრავალწლიანი სამეცნიერო კვლევის შედეგები რამდენიმე საერთაშორისო სამეცნიერო ფორუმზე წარადგინა, მათ შორის ჟენევაში 2019 წელს გამართულ მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის მაღალმთიანი რეგიონების სამიტზე, ტუნისში გამართულ Springer-ის კონფერენციაზე (2022), ბარსელონას (2023), პარიზის (2024) და სხვა ქვეყნების საერთაშორისო კონფერენციებზე. გ. კორძახია არის მყინვარების შესახებ თავების ავტორი „საქართველოს მეოთხე და მეხუთე ეროვნულ შეტყობინებებში კლიმატის ცვლილების შესახებ გაეროს ჩარჩო კონვენციის მიმართ“, რომლებშიც გადმოცემულია მყინვარების შესახებ მაღალი გარჩევადობის თანამგზავრების და მიწისპირა დაკვირვებების საფუძველზე კომპლექსური კვლევების შესახებ მიღებული, არსებული ცოდნა.

პროექტის კოორდინატორი ლარისა შენგელია, ფიზიკა-მათემატიკის დოქტორი არის საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ჰიდრომეტეოროლოგიის ინსტიტუტის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი. მას თანამგზავრული მეტეოროლოგიის დარგში მრავალწლიანი მუშაობის გამოცდილება აქვს. მისი ხელმძღვანელობით განხორციელდა შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის პროექტები: 2009−2011 წწ. საგრანტო პროექტი GNSF/ST/5-432 „თანამგზავრული ინფორმაციის გამოყენების სისტემის შექმნა საქართველოში საზღვაო გადაზიდვებისა და ზღვის ეკოლოგიური უსაფრთხოებისათვის" (მკვლევარები: გიორგი კორძახია და გენადი თვაური), 2012 წლის სახელმწიფო სამეცნიერო საგრანტო კონკურსის „კვლევები მოსწავლეთა მონაწილეობით“ პროექტი SC/3/9-101/12 „კლიმატის თანამედროვე ცვლილებების ფონზე კავკასიონის ცალკეული მყინვარების არეალის შესწავლა თანამგზავრული მონაცემების საფუძველზე“ და 2014−2017 წწ. საგრანტო პროექტი FR/586/9-110/13 „თანამგზავრული დისტანციური ზონდირების საფუძველზე საქართველოს მყინვარების კვლევა“ (მკვლევარები: გიორგი კორძახია და გენადი თვაური). იგი აგრეთვე 20012−2014 წწ. სამეცნიერო ხელმძღვანელია საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ჰიდრომეტეოროლოგიის ინსტიტუტის პროექტების: IHM-14-20 2437 „კავკასიონის მყინვარებზე კლიმატის ცვლილების ზემოქმედების შეფასება დისტანციური დაკვირვების ტექნოლოგიების გამოყენებით“, 2015−2017 წწ. IHM-17-35-CO-3692 „საქართველოს მყინვარების ევოლუციის კვლევა თანამგზავრული დისტანციური მეთოდოლოგიების და მიწისპირა დაკვირვებების მონაცემების საფუძველზე კლიმატის თანამედროვე ცვლილების ფონზე“ და 2018−2020 წწ. „საქართველოს მყინვარების დეგრადაციის შესწავლა და მათი დნობის პროგნოზირება კლიმატის თანამედროვე ცვლილების გამო“. ბოლო სამ პროექტშიც დოქტორი გიორგი კორძახია არის პასუხისმგებელი შემსრულებელი.

პროექტის ძირითადი შემსრულებელი გენადი თვაური, ფიზიკა-მათემატიკის დოქტორი არის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ე. ანდრონიკაშვილის ფიზიკის ინსტიტუტის მეცნიერი თანამშრომელი, რომელიც წლების განმავლობაში მუშაობდა უფროსი მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობაზე ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მ. ნოდიას გეოფიზიკის ინსტიტუტის კოსმოსური კვლევების ცენტრში, სადაც მის მოვალეობაში შედიოდა დედამიწის დისტანციური ზონდირების თანამგზავრული მონაცემების დამუშავება. დოქტორ თვაურს აქვს მაღალი კვალიფიკაცია თანამგზავრული დისტანციური ზონდირების სფეროში. იგი აქტიურად მონაწილეობდა შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის 2012 წლის სახელმწიფო სამეცნიერო საგრანტო კონკურსის „კვლევები მოსწავლეთა მონაწილეობით“ პროექტში SC/3/9-101/12 „კლიმატის თანამედროვე ცვლილებების ფონზე კავკასიონის ცალკეული მყინვარების არეალის შესწავლა თანამგზავრული მონაცემების საფუძველზე“. იგი, როგორც ძირითადი შემსრულებელი მონაწილეობდა შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის პროექტებში: 2009−2011 წწ. საგრანტო პროექტი GNSF/ST/5-432 „თანამგზავრული ინფორმაციის გამოყენების სისტემის შექმნა საქართველოში საზღვაო გადაზიდვებისა და ზღვის ეკოლოგიური უსაფრთხოებისათვის" და 2014−2017 წწ. საგრანტო პროექტი №FR/586/9-110/13 „თანამგზავრული დისტანციური ზონდირების საფუძველზე საქართველოს მყინვარების კვლევა“ 2009−2010 წლებში ხელმძღვანელობდა საგრანტო პროექტს GNSF-CNRS 09/559 „მეწყერსაშიში ზონებისათვის ნალექების სეზონური რაოდენობის განსაზღვრა თანამგზავრული მონაცემების საფუძველზე“ და არის ძირითადი შემსრულებელი შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის პროექტის FR-19-8190 „მეწყრების და ღვარცოფების საშიშროების შეფასება საქართველოს ტერიტორიისთვის ნალექების სტაციონარული და თანამგზავრული მონაცემებით“.

პროექტის ძირითადი შემსრულებელი ახალგაზრდა მკვლევარი გიორგი გულიაშვილი არის გეოგრაფიის მაგისტრი. იგი 2014 წლიდან დღემდე მუშაობს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს გარემოს ეროვნული სააგენტოს ჰიდრომეტეოროლოგიის დეპარტამენტის სტიქიური მოვლენების მართვის ექსპედიციის სამმართველოს უფროს სპეციალისტად. იგი როგორც გლაციოლოგი, გარდა სამეცნიერო საქმიანობისა, აქტიურად მონაწილეობს მყინვარებზე მონიტორინგის სამუშაოებში. სტუდენტობის პერიოდში 2012–2015 წწ. იგი იყო ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის, გეოგრაფიის დეპარტამენტის სტუდენტთა და ახალგაზრდა მეცნიერთა საბჭოს თავმჯდომარე. 2013 წლიდან 2017 წლამდე, იგი სისტემატურად მონაწილეობს ახალგაზრდა მეცნიერთა სამეცნიერო პროექტებში. მონაწილეა 7 ახალგაზრდა მეცნიერთა კონფერენციის და როგორც საუკეთესო მოხსენების ავტორს მიღებული აქვს პრიზები. 2019 წლიდან, იგი, როგორც ჰიდროლოგი მონაწილეობს გაეროს განვითარების პროგრამაში „კლიმატის ცვლილებისადმი ადაპტაციის შესაძლებლობების გაძლიერება საქართველოში“, ხოლო 2021 წლიდან როგორც გლაციოლოგიური კვლევების სპეციალისტი. მან მოამზადა სადოქტორო ნაშრომი საქართველოს მყინვარების თანამედროვე მდგომარეობის შესახებ.

პროექტის ძირითადი შემსრულებელი ახალგაზრდა მკვლევარი სოფიო ბერიძე არის გეოგრაფიისა და GIS ტექნოლოგიების მაგისტრი. 2019 წელს მან გაიარა სასწავლო ტური ნიდერლანდებში „კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული პრობლემების ბუნებრივი გზით (Nature Based Solutions) გადაწყვეტა“. ამავე წელს მან მონაწილეობა მიიღო მყინვარის მასის ბალანსის მონიტორინგის ყოველწლიურ გლაციოლოგიურ ექსპედიციაში სვანეთის კავკასიონის მყინვარებზე. 2020 წელს იგი გახდა განათლების საერთაშორისო ცენტრის სტიპენდიანტი და მიწვეული სპეციალისტი მსოფლიო მყინვარების კვლევით ცენტრში − WGMS, ციურიხი, შვეიცარია. მან ციურიხის უნივერსიტეტის, გეოგრაფიის დეპარტამენტში გაიარა მყინვარის მასის ბალანსის კურსი, როგორც საველე დაკვირვებების, ასევე დისტანციური ზონდირების საშუალებით. მას გავლილი აქვს ტრეინინგები გეოინფორმაციული ტექნოლოგიების სისტემების და პროგრამების შესახებ. სოფიო ბერიძემ მოამზადა სადოქტორო ნაშრომი კლიმატის თანამედროვე ცვლილების გავლენით საქართველოს მყინვარების დეგრადაციის საკითხებზე.

პროექტში გაერთიანებულ გუნდს (გ. კორძახია, ლ. შენგელია, გ. თვაური, ექსპერტ გლაციოლოგი მურმან ძაძამია) ერთად მუშაობის დიდი გამოცდილება გააჩნია. მათ ადგილობრივ და საერთაშორისო სამეცნიერო ჟურნალებში, როგორც თანაავტორებმა, გამოაქვეყნეს 30 სტატია 2021 წლამდე თდზ-ით საქართველოს მყინვარების კვლევების შესახებ, მათ შორის მაღალრეიტინგულ საერთაშორისო ჟურნალებში, ხოლო 2022 წლიდან საგრანტო პროექტის FR-21-1996 − ბოლო ათწლეულების განმავლობაში საქართველოს მყინვარების დეგრადაციის კვლევა და "საქართველოს მყინვარების ელექტრონული ატლასის შექმნა“ ფარგლებში ახალგაზრდა მეცნიერებთან გიორგი გულიაშვილთან და სოფიო ბერიძესთან თანაავტორობით გამოქვეყნებულია 24 ნაშრომი მაღალრეიტინგულ და რეფერირებად სამეცნიერო ჟურნალებში.

ჩატარებული კვლევების ძირითადი შედეგები გამოყენებულია გაეროს კლიმატის ცვლილების ჩარჩო კონვენციის ფარგლებში საქართველოს პირველი ორწლიანი გამჭვირვალობის ანგარიშში და საქართველოს მეხუთე ეროვნულ შეტყობინებაში, რომელიც 2025 წელს გამოქვეყნდება ქართულ და ინგლისურ ენებზე. კვლევის შედეგები მოხსენებულია საქართველოში და საზღვარგარეთ 21 საერთაშორისო და ადგილობრივ კონფერენციასა და სემინარზე. ესპანეთში, ბარსელონაში 2023 წლის 23 სექტემბერს და საფრანგეთში, პარიზში 2024 წლის 25−26 სექტემბერს საერთაშორისო კონფერენციებზე. გრანტის ხელმძღვანელის გიორგი კორძახიას მიერ წაკითხულმა მოხსენებებმა საუკეთესო მოხსენებების სტატუსი დაიმსახურეს, როგორც ერთ ასევე მეორე საერთაშორისო კონფერენციაზე.